seyyed ali kashefi khansari

در روزهای اخیر در رسانه‌ها اخباری مبنی بر تغییر در مدیریت کانون پرورش فکری کودک و نوجوان آمده است،‌ اخباری که هنوز به صورت رسمی تایید یا رد نشده است. در این یادداشت بنا دارم که به عملکرد کانون در دوره اخیر نگاهی داشته و برخی نقاط قوت و ضف این مقطع را بررسی ‌کنم. گفتنی است بنده ارتباطی با مدیریت کانون در این دوره نداشتم و آنچه عرض می‌کنم مواردی است که به عنوان یک علاقه‌مند حوزه کودک و نوجوان در فضای عمومی با آن برخورد کرده‌ام. پس این نوشته شامل آن نکات مثبت و منفی که بازتاب عمومی نداشته است نخواهد بود.

در یادداشتی که در آخرین روزهای سال 99 در خبرگزاری تسنیم از من منتشر شد‌، از مرگ دسته‌جمعی مطبوعات کودک و نوجوان سخن گفته بودم و آن یادداشت بحث‌هایی را در یکی از گروه‌های مجازی به دنبال داشت. دوستی دولت را مسبب همه مشکلات مطبوعات کودک می‌دانست و دیگری می‌گفت در شرایط فعلی اصلاً نیازی به مجلات کاغذی کودک نیست.

مقایسه وضعیت مطبوعات کودک و نوجوان در ابتدا و انتهای دهه ۹۰ نشان‌دهنده تحولاتی ژرف و عمیق است که می‌توان از آن با تعبیر مرگ دسته‌جمعی، قتل‌عام و یا نسل‌کشی مطبوعات کودک و نوجوان یاد کرد.

خبرگزاری تسنیم،‌ سید‌علی کاشفی خوانساری:

دهه 90 شمسی که تا چند روز دیگر به پایان می‌رسد، از جهات مختلف در زندگی فرهنگی و اجتماعی ایرانیان دهه‌ای خاص و تاثیرگذار بود. با این حال بعید می‌دانم شدت تحولات و تغییراتی که مطبوعات کودک و نوجوان در این دهه تجربه کرد، با هیچ مقوله فرهنگی و هنری دیگری قابل مقایسه باشد. مقایسه وضعیت مطبوعات کودک و نوجوان در ابتدا و انتهای این دهه نشان‌دهنده تحولاتی چنان ژرف و عمیق است که می‌توان از آن با تعبیر، مرگ دسته‌جمعی، قتل‌عام و یا نسل‌کشی مطبوعات کودک و نوجوان یاد کرد.

اولین داستان­‌های غربی و مدرن در مطبوعات چاپ شدند، نه در کتاب‌­ها. به‌­طور کلی در آن سال­‌ها مطبوعات حال و هوای مدرن‌­تری نسبت به بیشتر کتاب‌­ها داشتند.

سیدعلی کاشفی خوانساری با تهیه فهرستی از پیشکسوتان ادبیات کودک و نوجوان، پیشنهادهایی برای پاسداشت این چهره‌ها ارایه کرده است.

در نمایشگاه مجازی کتاب تهران بیش از ۹۰۰ ناشر از حدود ۱۷۰۰ ناشر شرکت‌کننده در بخش کتاب کودک هم ثبت‌نام کرده‌اند و این یعنی بیش از نیمی از کل ناشران.

خبرگزاری تسنیم، سیدعلی کاشفی‌خوانساری

  سی و دومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در اردیبهشت 98 برگزار شد. اگر چه برنامه‌ریزی برای نمایشگاه سی و سوم از ماه‌ها قبل آغاز شده بود، اما نمایشگاه به دلیل همه‌گیری بیماری کرونا لغو شد. نمایشگاه مجازی کتاب که این روزها در حال برگزاری است به نوعی جانشین آن نمایشگاه لغو شده تلقی می‌شود و برپایی آن بهانه خوبی برای مرور تحولات و جابجایی‌ها در بازار و صنعت نشر کتاب کودک ایران در فاصله 20 ماهه میان دو نمایشگاه است.

سیدعلی کاشفی خوانساری با نگارش یادداشتی درباره محمود کیانوش می‌گوید در این نوشتار می‌خواهد بدون اغراق و منصفانه به او بپردازد. این نویسنده ادبیات کودک و نوجوان در یادداشتی با عنوان «کیانوش: بی‌اغراق، با انصاف» که در  اختیار ایسنا قرار داده، نوشته است:

تولید به تنهایی ملاک مناسبی برای معرفی حرفه‌ای‌های صنعت نشر ایران نیست؛ بلکه عوامل کیفی چون غنای ادبی و هنری، مسئولیت اجتماعی و... نیز مهم است.

خبرگزاری تسنیم،‌ سیدعلی کاشفی خوانساری:

 یکی از ویژگی‌های صنعت نشر ایران که البته برآمده از حرفه‌ای نشدن این کسب و کار است، خلاء و سکوت در حوزه تحلیل بازار است. تقریباً هیچ سایت، مجله، پژوهش و منبعی نمی‌یابید که مثلاً موفق‌ترین و یا ناموفق‌ترین ناشران ایران را در یک حوزه خاص و در یک مقطع زمانی مشخص نامبرده باشد. واژه‌هایی چون بزرگ‌ترین، حرفه‌ای‌ترین، پردرآمدترین، گران‌قیمت‌ترین، پیشروترین، اخلاقی‌ترین و ... در ادبیات و منابع صنعت نشر ایران هیچ کاربردی ندارد. حال‌آنکه بدیهی است یکی از نشانه‌های یک بازار حرفه‌ای، بروز و ظهور تحلیل‌ها و نظرات کارشناسان مختلف و ارائه آمارهای روشن و تهیه نمودارها و جداول و رتبه‌بندی (رنکینگ) درباره تحولات بنگاه‌های اقتصادی است.

سیدعلی کاشفی خوانساری در یادداشتی نوشت: راستگو بی‌شک محبوب‌ترین در قصه‌‌‌ گویی ایرانی بود. ۶۰ سال بی‌وقفه قصه گفت؛ در صدها شهر ایران و در ده‌ها کشور.

سیدعلی کاشفی خوانساری در یادداشتی به مناسبت روز جهانی گیاه‌خواری، به معرفی کتاب‌هایی که موضوع آن‌ها خوردنی‌ها و خوراکی‌هاست، پرداخته است.

این نویسنده و منتقد ادبیات کودک و نوجوان در یادداشتی که در اختیار ایسنا قرار داده نوشته است:

«اول نوامبر روز جهانی گیاه‌خواری نامیده شده است. به این مناسبت ابتدا نگاهی گذرا به پدیده گیاه‌خواری در جهان و ایران داریم و سپس به معرفی گروه جدید و بزرگی از کتاب‌های کودکان که موضوع آن خوردنی‌ها و خوراکی‌هاست می‌پردازیم.

خبر تشکیل انجمن صنفی نویسندگان کتاب کودک و نوجوان و رسمیت یافتن این شغل در نظام صنفی و کار خبری بزرگ و مسرت بخش است. اما مسیر را به درستی رفته‌ایم؟

گرچه در دوره قاجار هیچ کتاب و مقاله مستقلی درباره مباحث نظری ادبیات کودک وجود نداشت،‌ اما دیدگاه آن‌ها به ادبیات کودک و کتاب کودک را می‌توان جست‌وجو کرد.

بی‌گمان همه اهداف فرهنگی مرتبط با کتاب کودک همچون ترویج مطالعه، تکریم اهل قلم،  ترویج ارزش‌های دینی، ملی و اخلاقی، پرورش و خدمت به مخاطبان و ... معطوف و منوط به یک پیش شرط اساسی یعنی حرفه‌ای شدن صنعت نشر کتاب کودک و نوجوان است که پیش‌شرط آن هم حرفه‌ای شدن ناشران ما است.

 سیروس برزو در 67 سالگی بر اثر کرونا درگذشت و خبر فوت او به عنوان یک روزنامه‌نگار و دانشمند علوم فضایی در رسانه‌ها بازتاب یافت، اما کسی نپرسید که اگر او فردی مهم و ارزشمند بود، چرا هیچ‌گاه خبری از او در رسانه‌ها نمی‌دیدیم. سیروس برزو درگذشت، اما هیچ‌کس نگفت که او یک نویسنده کتاب کودک و نوجوان، سردبیر یک مجله نوجوان و نویسنده ده‌ها مقاله علمی برای نوجوانان بود. برزو درگذشت اما نه انجمن نویسندگان کودک و نوجوان بیانیه داد و نه انجمن قلم و یا انجمن فرهنگی ناشران کتاب کودک و نه نهاد مشابه دیگری.

روشن‌ترین نشانه که برای کاهش شدید جایگاه ناشران دولتی می‌توان ذکر کرد، فهرست ناشرانی است که پیش‌تر در بازار کتاب کودک و نوجوان فعال بودند، اما حالا با این بازار خداحافظی کرده‌اند.

خبرگزاری تسنیم،‌ سید‌علی کاشفی خوانساری، نویسنده و پژوهشگر، در یادداشتی درباره وضعیت کتاب کودک و نوجوان و نقش ناشران دولتی و خصوصی در این بازار می‌نویسد:

آمارها نشان می‌دهد چه آنها که می‌گویند صنعت نشر هیچ آسیبی ندیده و چه آنها که می‌گویند نشر کتاب کودک و نوجوان تعطیل شده است، هر دو اغراق می‌کنند و در اشتباه هستند.

خبرگزاری تسنیم،‌ سید‌علی کاشفی خوانساری:

 شکی نیست که کشور ما یکی از دشوارترین شرایط اقتصادی و اجتماعی یکصد سال گذشته را تجربه می‌کند. کرونا، تحریم‌ها، اختلاس‌ها، سوءتدبیرها، خیانت‌ها و افزایش روزانه قیمت‌ها دست به دست هم داده تا همه فعالیت‌ها به ویژه امور فرهنگی تحت تاثیر آسیب‌های جدی قرار گیرد. در این میان صنعت نشر و به ویژه کتاب کودک هم شرایط سختی را تجربه می‌کند. برخی از ناشران فعالیت‌های خود را به نحو محسوسی کاهش داده‌اند و سفارش تألیف و ترجمه و تصویرگری به حداقل رسیده است.

جشنواره کتاب کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان یک ماه پیش برگزیدگان فصل بهار ۹۹ را معرفی و فراخوان تابستان ۹۹ را منتشر کرد،‌ کاشفی خوانساری در یادداشتی به بررسی این جشنواره پرداخته است.

برخی ناشران و نویسندگان با اتکا به فروش بالای این آثار و اعتماد خانواده‌ها به کتب دینی، کتاب‌هایی با ارزش‌های نازل تحقیقی، محتوایی، ادبی، تصویری و کتاب‌آرایی ارائه می‌کنند.

سیدعلی کاشفی خوانساری در یادداشتی نوشت: در زمینه شفافیت بسیاری از جشنواره‌های کتاب ایران با مشکل مواجه هستند. این جشنواره‌ها کمتر فهرست آثار بررسی شده و ریز نتایج داوری در مراحل مختلف را اعلام می‌کنند.

عمده جشنواره‌های کتاب کودک و نوجوان در ایران حدود یگانه و متمایزی ندارند و هیچ یک نتوانسته‌اند با تعریف دقیق و روشن از خود، تصویری روشن و خاص برای خود در ذهن‌ها خلق کنند.

ویسنده کودک و نوجوان گفت: درحقیقت می‌توان گفت با وجود کمیت بسیار زیاد کتاب‌‌های عاشورایی در میان کتاب‌‌های کودک و نوجوان تقریبا کتابی که با زبان و بیانی کودکانه و متناسب سلیقه و فهم بچه‌‌ها آنها را با مفهوم اصلی عاشورا و این اتفاق آشنا کند، نداریم.

به گزارش «فرهیختگان»، علی کاشفی‌خوانساری، نویسنده کودک و نوجوان است. او تاکنون بیش از صد جلد کتاب در حوزه مسائل نظری ادبیات کودک و نوجوان، تاریخ ادبیات و مطبوعات کودکان ایران منتشر کرده ‌است. با او هم‌صحبت شدیم تا برایمان از ملاحظات تولید آثار عاشورایی مختص کودک و نوجوان بگوید و اینکه در حوزه ادبیات چه کتاب‌هایی برای کودکان و نوجوانان طراحی شده است. آنچه می‌خوانید یادداشت شفاهی کاشفی‎خوانساری است.

ویسنده کودک و نوجوان گفت: درحقیقت می‌توان گفت با وجود کمیت بسیار زیاد کتاب‌‌های عاشورایی در میان کتاب‌‌های کودک و نوجوان تقریبا کتابی که با زبان و بیانی کودکانه و متناسب سلیقه و فهم بچه‌‌ها آنها را با مفهوم اصلی عاشورا و این اتفاق آشنا کند، نداریم.

به گزارش «فرهیختگان»، علی کاشفی‌خوانساری، نویسنده کودک و نوجوان است. او تاکنون بیش از صد جلد کتاب در حوزه مسائل نظری ادبیات کودک و نوجوان، تاریخ ادبیات و مطبوعات کودکان ایران منتشر کرده ‌است. با او هم‌صحبت شدیم تا برایمان از ملاحظات تولید آثار عاشورایی مختص کودک و نوجوان بگوید و اینکه در حوزه ادبیات چه کتاب‌هایی برای کودکان و نوجوانان طراحی شده است. آنچه می‌خوانید یادداشت شفاهی کاشفی‎خوانساری است.

دستاورد سلیمی پس از سال‌ها پژوهش و گردآوری قصه‌ها و متل‌های ایرانی، تنهایی و خانه‌نشینی، دریغ از تجدید چاپ نشدن کتاب‌های قدیمی‌اش و انتظار برای انتشار دست نوشته‌هایش بود.

تا زمانی که تصویر درست و منصفانه‌ای از قدر و اندازه صنعت نشر در ایران و تعداد کسب و کارهای فعال در آن نداشته باشیم، همه برنامه‌ریزی‌ها و سیاست‌گذاری‌ها با شکست مواجه می‌شود.

خبرگزاری تسنیم،‌ سیدعلی کاشفی‌خوانساری:

گه‌گاه در مجامع فرهنگی صحبت‌هایی درباره بزرگی و کوچکی صنعت نشر ایران می‌شود و بر اساس آن تحلیل‌ها و قضاوت‌هایی می‌شود که بعضاً واقع‌بینانه نیست و پیشنهادهایی ارائه می‌شود که تناسبی با وضعیت موجود ندارد. یک مدیر دولتی از فعالیت هشت تا 10 هزار ناشر در ایران خبر می‌دهد و منتقدی در مقابل می‌گوید کمتر از 100 ناشر واقعی در ایران به فعالیت مشغول‌اند و از آن نتیجه می‌گیرد نشر در ایران، حرفه‌ای در حال مرگ و زوال است.

هر تمدنی روش­‌ها و ابزاری برای انتقال باورهای خود به نسل­‌های بعد طراحی کرده بود و در این میان آثاری ادبی که از آن برای آموزش­‌های دینی به کودکان و نوجوانان استفاده می‌­شد هم فراوان بوده­‌اند.

در دوره پهلوی مورخان غربی و ایرانی کوشیدند که تصویری منفی و منحط از دوره قاجار ارائه دهند. در آن دوره سعی شد تصویری کاملاً عقب‌مانده، رشد نایافته، بدوی، خرافی و فاسد از همه ساحات سیاسی، اقتصادی، علمی، اجتماعی، ادبی و هنری ایران قاجاری ارائه گردد و همه پیشرفت‌ها و دستاوردها و محسنات به دوره پهلوی منسوب شود.

چاپ کتاب و مطبوعات به زبان فارسی در هندوستان، پیش از آغاز چاپ کتاب و مطبوعات در ایران آغاز شد. اولین کتاب‌ها و مطبوعات فارسی در هند چند سالی پیش از به قدرت رسیدن قاجاریان منتشر شدند، در حالی که اولین کتاب‌های فارسی در ایران در دوره فتحعلی‌شاه و اولین مطبوعات فارسی در ایران در دوره جانشین او، محمدشاه منتشر شدند.

استفاده از زبان فارسی در کتاب‌های چاپی هندوستان از اواخر قرن دوازده هجری قمری آغاز شد. پیش از آن حدود 15 کتاب به زبان فارسی در اروپا منتشر شده بود. این نوشته به جستجو و بررسی اولین کتاب‌های کودک و نوجوان به زبان فارسی در هندوستان و در سال‌های پیش از رواج چاپ کتاب کودک در ایران می‌پردازد.

آنچه در طراحی برنامه‌های این روز باید دنبال کنیم، درگیر کردن هرچه بیشتر ارکان جامعه با موضوع ادبیات کودک است؛ وگرنه اینکه فقط برنامه‌های مرتبط با کتاب کودک را به این روز منتقل و در این روز برپا کنیم، به تنهایی اتفاق بزرگ و مبارکی نیست.

تشکیک و بازنگری در اصول بدیهی پنداشته شده مدرنیسم، سبب تغییر و تحولات گوناگونی در عرصه فرهنگ و هنر شده است. از جمله هنرهایی که براساس نگره‌های پست‌مدرن با تحولات بنیادین روبرو شده است، قصه‌گویی است.

آنچه که آن را پستمدرنیسم می‌نامیم، مجموع تفکرات و اندیشه‌هایی است که اصول مقبول در عصر و تفکر مدرن را غیرقطعی، قابل تشکیک و نامقبول می‌داند. ذوق‌زدگی افراطی مدرنیسم نسبت به علوم تحصلی و یافته‌های تجربی، تمایل بی‌پایان به طبقه‌بندی و جداسازی، خوش‌بینی مفرط به اصولی چون حق اکثریت و عقل جمعی از جمله اصولی بودند که متفکران پست مدرن به آن معترض بودند. آنها رویکرد جهان مدرن در مردود دانستن همه باورها و سنت‌های پیشامدرن را نمی‌پسندیدند و عملاً ضمن عبور از مدرنیسم، گوشه‌چشمی هم به بازگشت به قواعد و اصول پیشامدرن داشتند.

سیدعلی کاشفی خوانساری در نگاهی به وضعیت ادبیات کودک و نوجوان در ایران، از «مدیران هفتادساله و جوانان چهل‌ساله» نوشته است.

این نویسنده و پژوهشگر ادبیات کودک و نوجوان در یادداشتی که در اختیار ایسنا قرار داده، نوشته است: «با پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ همه حوزه‌های فرهنگی و اجتماعی دستخوش تغییرات بنیادین شد. ادبیات کودک و نوجوان هم از جمله حوزه‌هایی بود که مناسبات و جایگاه‌ها در آن به طور کلی و تقریباً به شکل صددرصد دگرگون شد.

قصه‌گویی از سنن و مظاهر جهان پیشامدرن بوده است. در جوامع کهن قصه‌گویی و قصه‌گویان نقش‌های مختلف اجتماعی همچون سرگرمی، آموزش، پرورش، ساماندهی اجتماعی، کهانت، درمان و ... را به‌عهده داشته‌اند. در نظام‌های سنتی قصه‌گویان در اقوام و فرهنگ‌های مختلف جهان به‌عنوان گروه اجتماعی و کسب و کار تعریف شده‌ای به ایفای نقش می‌پرداختند و هزینه‌های خود را از مردم (مخاطبان) تأمین می‌کردند. همچنین در طول تاریخ در فرهنگ‌های مختلف گهگاه قصه‌گویان پیوندهای محکمی با حاکمان، عالمان دینی، پیشوایان معنوی، اصناف دیگر و ... هم داشته‌اند.

روز دختر بهانه خوبی است تا تأملی در جایگاه دختران در ادبیات کودک داشته باشیم. خوب است بدانیم تا چه حد در کتاب‌های کودکان به مسائل دختران پرداخته شده است و کدام مسائل بیشتر مورد توجه قرار گرفته­‌اند؟ آیا دختران از سهمی برابر و مناسب در داستان‌ها برخوردارند؟ چقدر نگاه و زبان دخترانه در کتاب‌های کودک قابل مشاهده است و چقدر کلیشه‌ها و نگاه جنسیت‌زده در این کتاب‌ها مشاهده می‌شود؟ از دیگر موارد قابل پژوهش حضور زبان زنانه در قصه­‌های مربوط به دختران و یا شخصیت‌های دختر داستان‌های مختلف است.

در بررسی‌های تاریخی همیشه اولین‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. با این حال پاسخ به این پرسش که اولین کتاب کودک و نوجوان فارسی چه کتابی است، آسان نیست و می‌توان از منظرهای گوناگون پاسخ‌های متفاوت به این پرسش داد.

شاید زمان آن باشد تا تردیدهایی که امروزه حوزه‌هایی چون فلسفه کودکان و حقوق نوجوان را با تغییرات جدی مواجه ساخته، در ادبیات و هنر کودک و نوجوان نیز بروز کند و شاهد آثاری باشیم که مخاطب کودک در جایگاه انسانی ارزشمند به گفت‌‌وگو با بزرگسال بنشیند.

خیلی از کارهایی که انجام می‌دهیم بر اساس عادت‌هایی است که به آن فکر نکردیم و تنها بر اساس یک سنت و یک رویه از پیش باقی مانده دنبال می‌شود و هیچ وقت به‌طور دقیق به اهداف و چشم اندازهایمان نگاه نمی‌کنیم. آموزش قرآن به کودکان هم یکی از کارهایی است که احساس می‌کنم در مورد چیستی و چگونگی و اهدافش باید بیشتر تعمق کنیم و بازنگری کنیم باید ببینیم هدف از اینکه فرزندانمان قرآن بخوانند و بیاموزند چیست؟

امروز سوم اردیبهشت روز جهانی کتاب و حقوق مولف است،‌ روزی که هدف اصلی آن بزرگداشت مقام نویسندگان و حفظ حقوق مادی و معنوی آن‌ها است.

پیش‌تر در خبرگزاری تسنیم ، در یادداشتی با عنوان "تاملی بر طلیعه نشر کتاب‌های دینی" درباره آغاز نشر کتاب‌های دینی در ایران داشتم و طی آن به اولین کتاب‌های فارسی چاپ ایران اشاره هایی‌ کردم.

یکی از دوستان پژوهشگر که آن یادداشت را خوانده بود، نکات و پرسش‌هایی را با من درمیان گذاشت که بر آن شدم خیلی کوتاه فهرست نخستین کتاب‌های ایرانی یعنی کتاب‌هایی را که در دوره فتحعلی‌شاه قاجار (1212-1250ق) در ایران چاپ شده است، تقدیم کنم.

سال‌های حکومت قاجاریان مقطع بسیار حساسی در تحول اندیشه‌های اسلامی در سراسر جهان بود. چرا که اندیشمندان مسلمان کوشیدند برای اتفاقات جدید جهان و پیشرفت‌های علمی و صنعتی و عقب افتادگی سرزمین‌های اسلامی دلیل و راه‌حلی بیابند و به دفاع از اسلام در برابر مخالفان و مدعیان بپردازند و از فضای به وجود آمده در نشر کتاب و مطبوعات برای طرح مباحث جدید دینی بهره گیرند

قصه‌گویی پست‌مدرن واژه‌ای است که این روزها در گفته‌ها و نوشته‌های فضای مجازی زیاد می‌شنویم. برخی قصه‌گویان ایرانی هم می‌کوشند در این زمینه تجربه‌ها و تلاش‌هایی داشته باشند. با این حال در درک این مفهوم سوءتفاهم‌هایی وجود دارد که جا دارد کمی درباره آن تامل کنیم.

در فرهنگ و تمدن اسلامی چه روش‌هایی برای انتقال باورها و اطلاعات دینی به کودکان مرسوم بوده است؟ آیا در کنار آموزش های شفاهی در خانواده و مساجد، منابع مشخص و مکتوبی هم برای این منظور وجود داشته است؟ جست‏جو در میان ادبیات کهن پارسی چه ردپاهایی از آموزش های دینی درباره  اعتقادات، احکام و شخصیتهای دینی به ‏دست میدهد؟ کودکان و نوجوانان فارسی ‏زبان در سال های پیش از مواجهه با فرهنگ غربی و مدرن، با چه وجوهی از زندگانی و سیره شخصیت های مقدس دینی در کتاب‌ها و قصه ها رو به رو بوده‌اند؟

نوروز امسال یکی از بهترین و زیباترین نوروزهای عمر این بنده بوده است‌. نعمت های فراوان و برکات و عنایات ویژه حق در این ایام مشمول همه مردم جهان شده و شکرگزاری عمیق و صمیمانه ما را طلب می‌کند.

قبل از این‌که بخواهی سرخ و سفید شوی و دل توی دلت نباشد و خون خونت را بخورد که با هزار ملاحظه و روی دربایستی بخواهی بگویی که نوشتن از پدران و اجداد آخر چه فایده‌ای دارد و باید از این بدویت کهنه و جهالت نخ‌نما دست برداشت و چه و چه و چه ... بگذار بگویم،‌ بله شاید حق با تو باشد.

 این قصه‌ها و افسانه‌ها شاید به هیچ کاری نیاید. گذشتگانی که خدا آن‌ها را قصه و احادیث قرار داده و زیاده‌شماری قبورشان را تقبیح کرده، شاید تأثیری در زندگی امروز ما – البته ظاهر آن و صدالبته فقط شاید- نداشته باشند. همان مَثَل معروف گیرم پدر تو بود فاضل و ماجرای پسری که با بدان بنشست و خاندانش گم شد و شیر که بچه‌اش همی ماند بدو.

در بحث ادبیات کودک و تاریخ آن ناگزیر از بحث درباره کودکی، تاریخ کودکی و جامعه شناسی کودکی هستیم. عده‌ای مفهوم کودکی و به تبع آن ادبیات کودک را پدیده‌ای جدید و نوظهور، برآمده از تفکر مدرن، نوزایی، رواج چاپ، انقلاب صنعتی و مدرنیته می‌دانند. گرچه در دوران مدرن مفهوم جدیدی از کودکی و زیرمجموعه‌های معنایی و مصداقی آن شکل گرفت، باید بدانیم مفهوم کودکی، تربیت کودک، ادبیات کودک و... مفاهیمی مستقل از مدرنیته و مدرنیسم هستند که کم‌وبیش عمری به درازای عمر بشر دارند.

غفلت صنعت ـ هنر فیلم کوتاه از خیل عظیم مخاطبان نوجوان که از جدی‌ترین مشتریان صنایع فرهنگی در سراسر جهان هستند، به ریزش شدید مخاطبان و تاثیرگذاری اجتماعی، فرهنگی و کاهش بازدهی اقتصادی فیلم کوتاه در ایران انجامیده است.

گرچه تشکل‌های متعددی در حوزه کتاب و نشر به فعالیت مشغول هستند، اما تا به حال عملکرد و میزان موفقیت این نهادها مورد ارزیابی قرار نگرفته است؛ در حالی که ارزشیابی علمی و روشمند مسیری که این نهادها طی کرده‌اند، می‌تواند به بهبود عملکرد آنها بیانجامد.

انتشار نشریه‌ای اختصاصی با موضوع مباحث نظری و نقد کتاب‌های دینی کودک و نوجوان به نحوی که خلأ نقد این آثار برای دست‌اندرکاران این حوزه مرتفع شود، از نیازهای اصلی ادبیات کودک و نوجوان ماست.

در یادداشت‌های قبل درباره ماهیت و ریشه‌های قصه‌گویی و همچنین تعریف، حدود و مرزهای آن با سایر هنرها صحبت کردیم و دیدیم که قصه‌گویی به دلیل خاستگاه‌ها و تعاملات گسترده آن با هنرها و دانش‌های گوناگون مقوله‌ای تخصصی، بینارشته‌ای و پیچیده است.

طبیعی است که ارزیابی و داوری چنین هنری نیز مقوله‌ای تخصصی و نیازمند دانش، تجربه و تخصص چندگانه باشد، به این ترتیب نمی‌توان داوری و ارزشیابی کیفی عملکرد قصه‌گویان را تنها به متخصصان یک رشته سپرد و مثلاً انتظار داشت گروهی از داستان‌نویسان و یا گروهی از معلمان بتوانند داوری کامل و همه جانبه‌ای در یک مسابقه یا فستیوال قصه‌گویی داشته باشند.

ماهیت چندوجهی و بینارشته‌ای قصه‌گویی اقتضا می‌کند ارزیابی آن توسط جمعی متشکل از تخصص‌های مختلف صورت گیرد.

آیا امروز پدیده‌ای به نام قصه‌گویی می‌تواند وجود داشته باشد؟ (و آیا وجود دارد؟) آیا قصه‌گویی سنتی مربوط به دوره پیشامدرن و عادات و تفریح جوامع عصر شفاهی است؟ آیا امروز اگر حرفی از قصه‌گویی به میان آید ،تنها در خلال مباحث میراث فرهنگی و رویکردهای موزه‌ای به سنن و آداب کهن است؟ آیا هنر و رسمی به نام قصه‌گویی مرده و به تاریخ پیوسته است؟ آیا سینما و تلویزیون و ... شکل امروزی، جایگزین و تنها جانشین قصه‌گویی هستند؟

آیا امروز هم می‌شود قصه گفت؟ آیا امروز هم کسانی قصه می‌گویند؟

برای قصه گفتن باید چه کرد؟ و چه کارهایی را نباید کرد؟

در حال حاضر جشنواره‌های فرهنگی و هنری مختلفی در کشور ما برپا می‌شود که رشته سینما با حدود 10 جشنواره فعال و نیمه فعال، پررونق‌ترین هنر در زمینه فعالیت‌های بین‌المللی در کشور ایران است.

همچنین جشنواره‌هایی در زمینه تئاتر، موسیقی، انیمیشن، تئاتر کودک، سینمای کودک، گرافیک، کاریکاتور و ... در کشور ما با رویکرد بین‌المللی برگزار می‌شود. عمده این جشنواره‌ها فاقد شاخصه‌های موضوعی و یا جغرافیایی هستند؛ البته معدودی از جشنواره‌ها مثل جشنواره سینما حقیقت و یا برخی مسابقات کاریکاتور گرایش موضوعی و جوایزی مثل جایزه مصطفی و جایزه کنز ممیزه جغرافیایی و دینی دارند. تنها جایزه بین‌المللی ایران در حوزه کتاب، جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی است که به طور تخصصی محدود به دو رشته ایرانشناسی و اسلام‌شناسی می‌باشد.