حماسه ديني در ادب پارسي
خلق مجموعههاي حماسي كه قهرمانان آن، شهسواراني چون مولا علي، عليهالسلام، حسين بن علي، عليهالسلام، و ديگر رادمردان اهلبيتاند نيز به نوعي ترجمان همان عشق و ارادت پايانناپذير ايرانيان به خاندان پيامبر، صلّياللّهعليهوآله، است. اما اين شيوه عشقورزي كمتر براي مردم ما بويژه جوانان شناخته شده است و معمولاً آثار حماسي گمنام ماندهاند. سال امام علي، عليهالسلام، فرصت مغتنمي است براي شناسايي و معرفي اينگونه آثار، باشد تا از بركت عشق خالقان آن به اهلبيت، عليهمالسلام، ما نيز در زمره عاشقان درآييم.
ادبيات ايران چه در دوران باستان و چه در تمدن اسلامي لبريز از نگاه حماسي است و اين حماسهها عمدتا در پيوند تنگاتنگ با روح عرفاني و مضامين اعتقادي عامه مردم بودهاند. در گنجينه گهربار، اما ناشناخته ادب فارسي حماسههاي منظوم ديني كه به دلاوريهاي مولاي متقيان علي، عليهالسلام، پرداختهاند، فرواناند كه بسياري از آنها با نام عام «حمله حيدري» سروده و تدوين شدهاند و در مجالس مذهبي، نقاليها و پردهخوانيها و در خانهها و پاي كرسيها سالهاي سال خوانده و شنيده شدهاند. برخي از كتابهايي كه با نام حمله حيدري در تاريخ ادبيات ما قابل جستجو هستند و با مراجعه به بخش نسخه خطي كتابخانههاي مختلف و فهرستهاي منتشر شده از نسخههاي خطي و چاپ سنگي يافتهام به اين شرح است:
