ادبیات کودک و نوجوان مهجور در بازار نشر
19 تیر 1398 - 13:58
حدود ۶ سال است که ۱۸ تیر بهعنوان «روز ملی ادبیات کودک و نوجوان» در تقویم رسمی کشور ثبت شده است.
شورایعالی انقلاب فرهنگی بنا بر پیشنهاد شورای فرهنگ عمومی، این روز را که با روز درگذشت مهدی آذریزدی مقارن است، بهعنوان روز ملی ادبیات کودک و نوجوان در کشور نامگذاری کرده و از سال ۱۳۹۲ در تقویم رسمی کشور ثبت شده است.به گزارش صمت بهنظر میرسد با گذشت ۶ سال از اعلام این روز بهعنوان روز ملی ادبیات کودک و نوجوان، نهادهای گوناگون توجه چندانی به آن نشان نمیدهند و سهم ادبیات کودک و نوجوان گویا فقط روزی در تقویم رسمی است.
مهدی حجوانی، نویسنده ادبیات کودک و نوجوان و استاد دانشگاه درباره انتخاب روزی به نام «روز ملی ادبیات کودک و نوجوان» میگوید: من نمیدانم انتخاب روزی به نام روز ملی ادبیات کودک و نوجوان در کنار روزهای دیگری که به نام ادبیات کودک انتخاب شده مانند ۱۴ فروردین «روز جهانی کتاب کودک» و ۱۶ آبان «روز کودک»، خوب است یا نه. بهنظرم انتخاب نام سادهترین کاری است که ممکن است اتفاق بیفتد. در مملکت ما خیلی راحت نامگذاری میکنند، بهطوریکه برای برخی مناسبتها انگار روز کم میآید و همپوشانی ایجاد میشود! او با تاکید بر اینکه تاکنون به خوب یا بد بودن انتخاب روزی به نام ادبیات کودک فکر نکرده، میگوید: بد به این جهت است که سطح شعارها را بالا میبرد و عدهای از مسئولان و آدمبزرگها آرامشی کاذب احساس میکنند که گویا به ادبیات کودک هم توجه و ادای دین شده است.
عباس جهانگیریان، نویسنده ادبیات کودک و نوجوان هم در اینباره میگوید: روزی را در تاریخ رسمی ایران به نام یک شخصیت یا گونهای از ادبیات نامگذاری میکنند که همه اینها تشریفات است، در حالی که نامگذاریها انجام میشود تا افراد علاقه و ارادت خود را نسبت به شخص یا موضوع به نمایش بگذارند. تا جایی که من دیدهام و آنچه به هنر و ادبیات مربوط میشود، در حد ثبت در سالنامه رسمی است و دستاورد و بازتاب دیگری ندارد؛ یعنی فقط در این حد است که در سالنامه بنویسند ۱۸ تیر روز ملی ادبیات کودک و نوجوان است؛ اما در این روز چه اتفاقی میافتد؟ این نامگذاری چه تاثیری در تیراژ کتاب و معیشت نویسندگان ادبیات کودک و ترویج کتابخوانی دارد؟ بهنظرم هیچ تاثیری ندارد و همه اینها نمایش است. شاید این نامگذاریها پاسخ به پیشنهاد یک نهاد مدنی است که شورایعالی انقلاب فرهنگی با آن موافقت کرده و در تاریخ رسمی میآید. از نظر من تاثیر چندانی ندارد و تجربه هم نشان داده تاکنون اینگونه بوده است. بهاعتقاد من همه اینها در حد نامی در سررسیدهاست و نباید آنها را جدی بگیریم.
سیدعلی کاشفی خوانساری، نویسنده ادبیات کودک و نوجوان و پژوهشگر نیز در این زمینه بیان میکند: من نسبت به این انتخابها بدبین نیستم و فکر میکنم اعلام چنین مناسبتهایی نشاندهنده پی بردن به ضرورت و اهمیت جایگاه یک گونه از ادبیات در سیاستگذاریهای کلان مسئولان است. در مجموع اینکه یک روز به اسم ادبیات کودک داشته باشیم بهتر از این است که چنین روزی نداشته باشیم.
او درباره تاثیرگذاری انتخاب چنین روزی بر ادبیات کودک و نوجوان، اظهار میکند: واقعیت این است نامگذاری یک روز یک نشانه است برای اینکه فعالیتها و برنامههای متنوعی برای یک موضوع طراحی شود. برای ما نویسندگان کودک، هر روز روز ادبیات است و روز ملی ادبیات کودک با بقیه روزها برایمان فرقی نمیکند. این روز تعیین شده تا کسانی که به ادبیات کودک فکر نمیکنند با این نامگذاری به یاد این موضوع بیفتند و به آن فکر کنند. اینکه این اتفاق چقدر موفق باشد یا نباشد به مطالبهگری ما بازمیگردد. اینکه در این روز فقط از دستاندرکاران ادبیات کودک بپرسیم شما چه کردید یا چه میکنید، کافی نیست و باید از نهادهای گوناگونی که وظایفی در حوزه کودک بر دوش دارند، مطالبهگری شود که شما برای این روز چه کردید و برنامههایتان چیست. به نظرم این روز اگر بهانهای شود تا نهادهای گوناگون یاد ادبیات کودک بیفتند و برنامههایی هرچند کوچک در زمینه این موضوع تعریف کنند، میتوانیم بگوییم یک گام رو به جلو برداشته و موفق بودهایم.