بنياد و جايزه آذريزدي؛ از وعده تا واقعيت
خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا) ـ 18 تير 88، وقتي آذريزدي در يكي از بيمارستانهاي تهران زندگي را بدرود گفت، مال و منال آنچناني نداشت، ازدواج هم نكرده بود و مكاتبات او با ناشران كتابهايش نشان ميداد خالق قصههاي خوب براي بچههاي خوب با حقالتحريرهاي ناچيز اين سو و آنسو، در خانه محقرش در يزد گذران ميكرده؛ بخش ويژهاي از زندگي مرد ويژه ادبيات كودك ايران را بايد در چگونگي زندگي او و خصوصيات روانشناسانه اين نويسنده جستجو كرد.
آذريزدي در دورهاي كه خبري از توليد كتاب براي بچهها نبود، دست به بازنويسيهاي قوي (در مقايسه با توليدات آن دوره) از مثنوي زد كه چه پيش و چه پس از انقلاب بچههاي فارسي زبان زيادي آنها را خواندند و جذب نوشتههاي آذر شدند.
با رفتن پيرمرد قصهگو، در دو سال اخير علاوه بر خبرهايي كه از تجديد چاپ و نيز نشر كتابهاي جديد از آثار او سر زبانها آمد و گاه رسانهاي نيز شد، صبحتهاي مهمتري با عنوان شكلگيري بنياد آذريزدي و نيز احتمال راهاندازي جايزهاي بينالمللي به نام اين نويسنده فقيد در رسانهها مطرح شد.
«بنياد آذريزدي تا پايان ماه مبارک رمضان تاسيس ميشود»، «وبسايت بنياد آذر بهزودي فعال ميشود»، «وبسايت بنياد آذريزدي شبيهسازي شده است» اين تنها برخي تيترهاي رسانهها براي بنيادي است كه قرار بوده توسط حوزه هنري استان يزد شكل گيرد.
ملك ثابت، رئيس حوزه هنري استان يزد چندي پيش در حاشيه نمايشگاه قرآنكريم تهران هم از راهاندازي بنياد آذر پس از ماه مبارك رمضان خبر داد، اما اكنون بيش از سه از ماه رمضان ميگذرد، ولي خبري از راهاندازي اين بنياد نيست. ملك ثابت ميگفت، «قرار است در تهران و يزد بنياد استاد آذريزدي تشكيل شود و اکنون مقدمات كار فراهم شده» اما امروز حتي خبري از اين مقدمات هم نيست.
رضا بردستاني كه حوزه هنري يزد او را به عنوان مسوول دبيرخانه بنياد آذر يزدي معرفي كرده، هم هفت ماه پيش به ايبنا گفت كه
در آن سوي جهان نمونههاي موفقي از برخورد با چهرههاي ادبي كودك و نوجوان وجود دارد؛ اگر از جوايز بزرگي چون اندرسن و ليندگرن بگذريم، براي رولد دال نويسنده مطرح كودكان وبسايت و جايزهاي راهاندازي شده كه علاوه بر تداعي فضايي كودكانه همه سال تعداد زيادي از نويسندگان كودك و نوجوان جهان را گرد هم ميآورد 
است، اما گويا حتي طراحي سايت اين بنياد هم تمامي ندارد و مشخص نيست كي به روي علاقهمندان گشوده ميشود.
در آن سوي جهان نمونههاي موفقي از برخورد با چهرههاي ادبي كودك و نوجوان وجود دارد؛ اگر از جوايز بزرگي چون اندرسن و ليندگرن بگذريم، براي رولد دال نويسنده مطرح كودكان وبسايت و جايزهاي راهاندازي شده كه علاوه بر تداعي فضايي كودكانه همه سال تعداد زيادي از نويسندگان كودك و نوجوان جهان را گرد هم ميآورد.
در ايران، آذريزدي جايگاهي همچون رولد دال معروف دارد، اما سوال اينكه آيا راهاندازي بنياد و جايزه آذريزدي، اهدافي نمادين و نزديك به شعار را دنبال ميكنند؟ مصطفي رحماندوست شاعر و نويسنده به اين سوال اينگونه پاسخ ميدهد: «همانطور كه مسوول اين دبيرخانه اعلام كرده است، اين برنامهها به شعار نزديك است و اينكه چقدر از آنها اجرايي شود، مشخص نيست. در مراسم بزرگداشت اولين سالگرد درگذشت آذريزدي هم خود آقاي بردستاني گفتند كه حرفهايي كه من ميزنم، شعاري است و نميدانم تا چه حد اين برنامهها اجرايي خواهند شد. به هر حال جمعي كه در موضوع بنياد آذر فعاليت ميكنند، حرفهاي بزرگي ميزنند، اما شور و اشتياقي كه آنها در بزرگداشت آذر يزدي دارند، قابل ستايش است.»
تمام حرف و حديثهاي بزرگداشت مردي از جنس بچهها در حالي پيش ميرود كه سيد محمد حسيني، وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي ابراز اميدواري كرده بنياد آذريزدي بهزودي در يزد شکل بگيرد و تجديد چاپ کتابهاي وي در قالبهاي زيبا و جذاب به عنوان يک ضرورت مهم فرهنگي در حوزه ادبيات داستاني کودکان و نوجوانان دنبال شود.
آذر در يكي از يادداشتهايش نوشته بود، «اولين شعرم در مجله هفتگي اطلاعات (سال 1320) چاپ شد و من به قدري خوشحال شدم كه ديگر هيچ وقت نظير آن لذت روحي را نچشيدم. عاشق كتاب شده بودم.» بزرگداشت مردي كه عاشق كتاب بوده يعني بزرگداشت خود كتاب.
سيدعلي كاشفي خوانساري، نويسنده و روزنامهنگار ميگويد: اگر براي بزرگداشت آذريزدي جايزه و بنيادي به نام او تاسيس شود، ادبيات ايران خوشحال ميشود، اما معتقدم بايد ديد چقدر اين وعدهها به سرانجام ميرسد و در ابتداي راه نبايد از بيان آنها ذوقزده شويم. بايد ديد اين بنياد با چه ساختاري شكل ميگيرد و اصولا چقدر دولتي و چقدر غيرانتفاعي خواهد بود. به هر صورت چه چيزي بهتر از اينكه جايزه بينالمللي آن هم به نام مهدي آذريزدي شكل گيرد، اما نياز به هيات علمي توانمند و برنامهريزي دقيق، موضوعي است كه بايد ديد تا چه حد به وقوع ميپيوندد.
سرانجام اينكه گاه به قول لسانالغيب شيراز «هزار وعده خوبان يكي وفا نكند...»