بولونیا بهانه بود-2
بولونیا بهانه بود-2
سید علی کاشفی خوانساری
ایران در فضای نمایشگاهی
در چهل و ششمین نمایشگاه کتاب بولونیا، ایران با سه غرفه جداگانه حضور یافته بود. اولین غرفه متعلق به کانون پرورش فکری کودکان بود. کانون چهارسال پس از بنیان گذاری این نمایشگاه یعنی از سال 1967 درنمایشگاه بولونیا حضور یافته و یکی از قدیمی ترین اعضا نمایشگاه محسوب می گردد. کانون در غرفه خود که به همت لیلی حائری برپا شده بود به ارایه کتاب های مختلف خود می پرداخت و توانست تعدادی از کتاب هایش را به ناشرانی از دیگر کشورها واگذار کند، آقای مهیار قادری و همسرش ترانه زحمتکش از ایرانیان ساکن بولونیا در این غرفه به خانم حائری یاری می رساندند. همچنین بنیاد اندیشه اسلامی در غرفه کانون به عرضه مجله انگلیسی زبان خود برای نوجوانان به نام زمزم می پرداخت. غرفه کانون عملا پایگاه ایرانیان حاضر در نمایشگاه بود.
دومین غرفه مربوط به انتشارات شباویز بود. در این غرفه فریده خلعتبری مدیر انتشارات به همراه تعدادی از تصویرگران جوان به عرضه کتاب های شباویز می پرداختند. شباویز یکی از فعالترین و موفقترین ناشران ایرانی در نمایشگاه های بین المللی است.
سومین غرفه تابلوی«موسسه نمایشگاه های فرهنگی» را داشت، اما به انجمن تصویرگران کتاب کودک سپرده شده بود. ظاهراً کلیه تابلوها و محصولات تصویرگران در پرواز هواپیمایی«آلیتالیا» مفقود شده بود و برای همین این غرفه در تمام طول نمایشگاه خالی بود و فضای سرد و خالی آن، چهره ای زننده پیدا کرده بود.
هر سه غرفه از حداقل متراژ ممکن در نمایشگاه برخوردار بودند. بی گمان هیچ کس باور ندارد که بضاعت کتاب کودک ایران دراین حد است.درشرایطی که بسیاری از کشورهای کوچکتر، که یک دهم سابقه فرهنگی، میزان تولید کتاب و افتخارات بین المللی کتاب کودک ایران را هم ندارند، با برنامه ریزی و سامان دهی به شکلی منسجم و پرقدرت در این نمایشگاه حضور داشتند، حضور کمرنگ ، پراکنده و ضعیف ایران به هیچ روی قابل دفاع نبود. اکثر کشورها با در اختیار گرفتن فضایی بزرگ، آن را به قسمت های کوچکتر میان ناشران و موسسات کشور خود تقسیم کرده بودند. نمی دانم آیا مسئولان ما در اعتبار این نمایشگاه تردید دارندویا آن که هنوز نسبت به لزوم حضور بین المللی بدبین هستند؟ آیا موسسه نمایشگاه های فرهنگی نمی تواند فضای بزرگی از نمایشگاه را به نام ایران در اختیار بگیرد و زمینه حضور ناشران، نشریات، تشکل ها و... ایران را فراهم کند؟ آیا وزارت ارشاد، کانون پرورش، انجمن فرهنگی ناشران کتاب کودك تعاونی ناشران ایران و... نمی توانند به شکلی شایسته و در خور، زمینه حضور کتاب کودک ایران را در چنین نمایشگاهی فراهم آورند؟ آیا پسندیده است که جمهوری اسلامی ایران در معتبرترین نمایشگاه کتاب کودک جهان حتی ضعیف تر و پایین تر از کشورهایی چون امارات و هنک کنگ و تایوان و مکزیک و در سطح کشورهایی چون اردن و ایسلند و سری لانکا حضور یابد؟
چنین حضوری با تاریخ ده هزار ساله ایران همخوانی دارد و یا با تمدن پرشکوه اسلامی؟ متناسب با آرمان های انقلاب است و یا بر اساس سند چشم انداز بیست ساله؟ و آیا مطابق با برنامه های سوم و چهارم توسعه است یا مبتنی بر سیاست های کلان فرهنگی نظام؟ حتماً مسئولان فرهنگی پاسخ کننده ای به این پرسشها خواهد داشت.