يكي از گونههاي شعر پارسي، حماسههاي ديني است؛ منظومههايي كه عمدتاً در قالب مثنوي و در وزن و بحر شاهنامه سروده شده و با لحني حماسي به ذكر تاريخ و داستانهايي درباره شخصيتهاي ديني ميپردازد. ظاهراً قديميترين حماسة بر جاي ماندة ديني فارسي، «خاوران نامه» ابن حسام مربوط به قرن نهم هجري است.

پس از ابن حسام منظومههاي فراواني درباره دلاوريهاي مولاي متقيان علي عليهالسّلام ، حضرت سيدالشهداء عليهالسّلام ، حضرت حمزه، مختار، محمد بن حنفيه و ... سروده شده و توسط نقالان و قصهگويان و پردهخوانان و مناقب خوانان در كوي و برزن براي مردم خوانده شده و اين داستانها مونس شبهاي خانوادههاي ايراني بوده است.

در جملة اين حماسهها مدايح فراوان و زيبايي در مدح حضرت رسول صلّيالله عليه و آله و سلّم به چشم ميخورد. در اين مختصر مدايحي از چهار منظومه حماسي ديني درباره حضرت ختمي مرتبت صلّيالله عليه و آله و سلّم نقل ميشود. اين منظومهها مربوط به قرون ده تا سيزده هجري قمري است.